Nipt nippend

Wat eraan voorafging:

Terug van een begrafenis. Met harpmuziek en viool van de Triade uit Den Helder. Ontroerende toespraken over een zeer geliefde bescheiden vrouw, kunstenares en initiator van allerlei kunstprojecten. Bouwer van schepen. Ierlandliefhebster, moeder en vriendin van velen. De hele kerk was gevuld met verdrietige mensen, maar ook warme glimlachen. Ik zat naast haar kist en keek af en toe haar richting op. Ik zag dat wel meer mensen dat deden. Omdat ik bij haar iets tegen haar zou willen zeggen, ik denk dat meer mensen dat hebben bij haar.

Morgen om dit tijdstip ben ik weer in een oud kerkgebouw. Dit keer om met mijn familie naar mijn eerste prijsuitreiking te gaan waarbij ik van te voren weet dat ik eerste, tweede of derde ben. Op de begrafenis werden de vele goede herinneringen genoemd die je achterlaat. Ik hoop morgen op een fijn samenzijn met mijn zus, nicht en dochters. Een vrouwenaangelegenheid, ook hier met muziek.

De uitkomst:

Op youtube heb ik de video gepubliceerd van de prijsuitreiking. Nipt tweede en lovende woorden over mijn verhaal. Wederom muziek in de schitterende kapel in Egmond aan de Hoef, waar onder andere de belangrijke filosoof en wiskundige Descartes jaren verbleef. Naderhand geflaneerd op de Slotweg, een tijdloze oase van monumentale gebouwen en natuur. Nipt, nippend aan witte wijn.

Voorbereiden voorbereiden, Check!

• Kleding uitzoeken, Check!
• Uitprinten verhaal, Check!
• Voorlezen aan dochter, Check!
• Uitprinten mogelijke vragen die aan mij gesteld kunnen worden, Check!
• Nog eens voorlezen
• En nog een keer
• Reis voorbereiden, Check!

Oef, mijn dochter vindt het verhaal leuk en lacht aan het einde. Ik heb het verhaal ook naar een bevriende Neerlandicus gestuurd. Hij schreef bemoedigend:

‘Knap hoor, dat je in een kort verhaal, zo veel verschillende personages neerzet en aan het einde laat samenkomen. Mooie opbouw, leuke metaforen en een grappige pointe. De winnaar? Misschien wel! Succes met voorlezen. ‘

Na het voorlezen aan mijn dochter viel mij op dat ik gegroeid ben met schrijven.

Oei, succesangst

Succesangst is lastig het hoofd te bieden, want alleen als je wint kun je de confrontatie ermee aangaan. Als je verliest heb je te maken met het neefje van succesangst, dat is faalangst. Succesangst kom je dus weinig tegen en dat maakt het lastig, want oefenen ermee kan niet. Als je er last van hebt, is winnen dus in het diepe springen. Je kunt het natuurlijk proberen te vermijden door nooit aan wedstrijden mee te doen of door je bijdrage te saboteren. Je verhaal te laat insturen, te veel woorden of een stom verhaal schrijven.

Ik weet nog hoe ik me voelde toen ik genomineerd was in de prachtige Spiegeltent van City2cities in Utrecht. Ik trilde, had klamme handen en ik was mijn stem kwijt. Mijn spieren waren zo stijf dat ik hoopte dat ik niet eerste, tweede of derde was en zo niet op het podium hoefde te komen en al helemaal niet mijn verhaal voorlezen. Een dubbel gevoel, want winnen wilde ik wel. Alleen het idee van succes had gemeen veel effect op mijn lijf. Toen de jury de namen van alle winnaars had voorgelezen ontspanden mijn spieren en ik kreeg mijn stem terug.

Over een paar dagen ga ik naar een prijsuitreiking en dit keer weet ik het zeker van tevoren: ik win een prijs, ik weet alleen niet of ik eerste, tweede of derde ben. Op dit moment zijn mijn spieren in orde en met mijn stem is er nog niets mis. Maar over een paar dagen komt de vuurproef. Zal ik, mocht ik eerste zijn, mijn verhaal kunnen voorlezen? Zal ik kunnen lopen of uit pure zenuwen over mijn eigen voeten struikelen? In het ergste geval kom ik mijn stoel niet uit.

tussen de schrijfwedstrijden

Tussen de schrijfwedstrijden leef je verder. Inspiratie vindt je of niet. Ik lees. Ik denk. Ik voel pijn, verdriet, vrolijkheid en schrijf op wat ik denk en ervaar. Maar meestal voel ik een onrust, want het verlangen om weer te schrijven voor een wedstrijd en iets goeds te schrijven wappert als de vlam van een kaars in de wind. Dat wordt misschien passie genoemd, of verlangen. Zou het woord schrijfdrift het juiste zijn? Het is zeker gedrevenheid. Misschien bijna een obsessie? Waanzin?

Hoe vind ik rust? Door te free-writen en mijn hoofd leeg te schrijven… Ook onbeduidende zinnen die naar boven komen drijven. Alles wat ik niet in mijn verhalen vertel maar in mijn hart leeft. Daar komt vaak inspiratie vandaan voor een winnend verhaal. De grote en kleine thema’s die ons gemoed bezig houden.

Juist dat loslaten, merk ik, levert inspiratie op. Hoewel ik af en toe mijn hersens laat knarsen om een verhaalidee eruit te persen… en ook dat lukt.

En dan word je genomineerd

Vanavond, na mijn computervrije dag, open ik met een zwaar en week gevoel mijn mail, in de verwachting niet geselecteerd te zijn voor de Scheltema / editio wedstrijd. De mail is bemoedigend. De kwaliteit lag hoog, er waren meer dan 150 inzendingen en mijn bijdrage had het net niet gehaald, zegt de mail. Ik ben alsnog uitgenodigd als toehoorder. De teleurstelling zwakt af.

Nog even de rest van mijn mails lezen. Een afzendernaam komt me bekend voor. Dat is de naam van de wedstrijd waar ik per ongeluk een mail aan mijn moeder naartoe gestuurd heb. Ik open en lees verbaasd dat ik door de jury genomineerd ben. Ik ben eerste, tweede of derde bij deze wedstrijd. In een paar minuten veranderen mijn emoties van slap en teleurgesteld naar gespannen en blij.

Ik zal wel een vrouw zijn, want ik ga me dan vooral zorgen maken over wat ik aantrekken zal. Ik ben al eerder genomineerd geweest en heb zelfs eerste prijzen gewonnen, maar nooit hoefde ik op het podium te staan. De prijzen werden opgestuurd of iemand anders ging in mijn plaats. Maar nu ga ik dus naar een uitreiking en naar een podium. Misschien moet ik mijn verhaal voorlezen. Ik merk dat ik gespannen ben op een positieve manier. Ik huppelde net door de keuken. Blijkbaar ben je als oudere mama niet te oud voor dergelijke  gevoelens. Toch raar dat een mens zich zo kan voelen door een paar zinnen in een email.

Pas op het wedstrijdmonster

Het komt je halen als je nietsvermoedend van de ene wedstrijd naar de andere gaat met je pen. Het begint heel zacht met gefluister in je hoofd. Je vermoedt niet dat je leven op het punt staat te veranderen, dat je je gemoedsrust gaat inleveren aan het wedstrijdmonster. Of zijn het er meerdere? Voor je het weet lijken ze op de Stympha’s van Nienke Pool. Met afschuwwekkende klauwen grijpen ze je in hun duikvlucht. Niets van je lust om te schrijven voor je plezier blijft over, alleen een duister verzengend vuur om te winnen raast binnen in je, je leeft van wedstrijd naar wedstrijd. Je praat nergens anders meer over. Je checkt je mailbox, meermaals. Zuchtend lopen mensen om je heen. Daar heb je weer zo’n slachtoffer. Ondertussen struikel je virtueel over je verhalen. Je probeert zelfs in andere talen te schrijven. Je bent ten prooi gevallen. O, als je maar niet wint, dan ben je niet te redden. Een ijselijke lach geeft je rillingen langs je rug. Toch pak je de pen weer. De opdracht… Er moet een verhaal komen. Je hersens knarsen en kraken. Eindelijk, het verhaal is eruit.

Schrijfboeken en Gogol

Op dit moment lees ik over schrijven. Ik herlees Amos Oz onder andere over Gogol, wat ik vorig jaar voor mijn reis naar Frankrijk, naar mijn honderdjarige oma, in bed las over de gek van Gogol. Het toeval wilde dat ik in het bergdorpje in de Provence de bundel van Gogol vond voor twee euro, in een krat van een antiquariaat die half op de stoep etaleerde in de zon. Het moest zo zijn?

In het vliegtuig naar Nederland begon ik het korte verhaal te lezen, met de smaak van de ontmoeting met mijn jarige oma in mijn hoofd. Kende zij Gogol? Geïnspireerd door Gogol schreef ik een eigen versie van het verhaal van iemand die langzaam maar zeker gek wordt voor een Frans / Belgische schrijfwedstrijd. De uitslag laat op zich wachten, terwijl hij al eerder beloofd was. Geduld… Pas een mail sturen als de beloofde tijd ruim overschreden is. Er kan altijd iets in de organisatie zijn dat het verloop in de weg staat. Het is vooral liefdeswerk, dat jureren en dat georganiseer.

Trek Sagae lessen

Ook Trek Sagae is een reis van de held. De held is de schrijver en de meester is de jury die de held loodst door het avontuur: een SF of fantasy-verhaal schrijven. De oudervaren schrijvers zuchten bij de zinnen van de nieuwelingen. Ze maken dezelfde fouten die in handboeken staan, zelfs als ze die gelezen hebben. Ik zucht. Ik begrijp wel wat er gevraagd wordt, maar mijn tekst ademt nog niet de sfeer die je van fantasy verwacht. Ik wil stiekem eigenlijk een literair verhaal schrijven. Maar ik kan het nog niet combineren met een SF-verhaal. Mijn schrijfstem lijkt wel onder in mijn buidel schrijfgereedschappen verdwenen te zijn. Ik trek mijn schouders op. Na het feest valt het lijvige juryrapport met een zware plof op mijn virtuele deurmat. Ik zou blij willen zijn maar eerst open ik vol zelf-teleurstelling en afhangende schouders het epistel. Al lezend komt mijn enthousiasme terug. De liefde voor de nobele kunst van het schrijven spreekt door de monden van de jury door het hele rapport heen. In plaats van ontmoedigd te zijn, leer ik dat het heel gewoon is bij fantasy om meerdere rondes te herschrijven. Ik heb maar een paar keer geredigeerd en niet echt herschreven. Er gloort nog hoop voor mijn verhaal.

Ik feliciteer de terechte winnaars, en de nieuwbakken helden die het proberen de oudgedienden te trotseren. Met nieuwe ervaringen en werktuig rijker maken ze zich op voor een nieuw toernooi.