Te lieve narratief

Opeens dacht ik na hoe je narratief te lief kan zijn in een verhaal een daardoor een bijzondere vorm van onbetrouwbare verteller. Ik weet nog niet of dat kan werken in een verhaal, een te lieve verteller en hoe dat uitpakt en of ik dat zou kunnen schrijven.

Waarom ik schrijf

Sybren Polet schetst in zijn boek over creativiteit en wel erg somber beeld van de schrijver, die vol leed en complexen vlucht in zijn schrijven. Helaas kan ik beamen dat schrijven inderdaad voor me een manier is om niet alleen met het verdriet in mijn leven bezig te zijn. Ik wil privé en schrijven scheiden, maar soms zijn dingen zo erg dat die scheiding even wegvalt. Een ontploffing van een keukenraam is daar één van.

Volgens Sybren helpt schrijven niet om je existentiële vraagstukken op te lossen, om het gevoel kwijt te raken. Mijn ervaring is dat het wel degelijk werkt – en dat catharsis wel degelijk helpt. Het neemt pijn niet weg, dat niet. Maar schrijven is zingevend en motiveert om te leven en om naar de realiteit te kijken zoals je niet kunt als je je gevoelens en gedachten laat bevriezen en er geen beweging meer in hebt. Dat bewegen van je gevoel en denken, ik denk dat dat de kern is van vrijheid. Dat je je onvrij voelt wanneer je vast komt te zitten, verstrikt raakt in je denken.

Filosofie en literatuur

Voor mijn verjaardag kies ik vaak zelf mijn boeken uit. Dit jaar heb ik twee boeken uitgekozen die over filosofie en literatuur handelen. De creatieve factor, kleine kritiek der creatieve (on)rede van Sybren Polet en Denkende roman van Jeroen Vanheste. Deze laatste kwam ik tegen op Instagram. Iemand las het voor een cursus.

Op de flaptekst van de kleine kritiek staat onder meer de vraag wat er in je hersens gebeurt wanneer je een vondst doet. Ooit las ik dat een schrijver zich beter niet bewust kan worden van dergelijke processen vanwege het risico om na een dergelijk bewustzijn niet meer te kunnen schrijven. Je zou ook beter je niet bewust zijn van je thema’s om dezelfde reden. Ik geloof daar niet in bovendien zal me dat niet stoppen omdat ik gedreven word door het willen leren en het doorgronden van het proces heeft me tot nu toe juist beter doen schrijven. Bewustzijn is bij mij niet ieder moment van de dag even sterk aanwezig. Bewustzijn is eerder te zwak dan te sterk aanwezig, merk ik bij herschrijven. Er zijn zoveel aspecten aan schrijven dat ik meerdere rondes nodig heb om op allerlei aspecten te letten en bij het schrijven van een eerste versie denk ik best wel aan veel zaken tegelijk, maar niet aan alles en dat hoeft ook niet. Dan wordt het schrijven onnodig moeilijk om te beginnen. Murakami zegt dat je bij schrijven het beste niet al te intelligent bent. Ik denk dan dat je als je te intelligent bent je ook je verstand op nul kunt zetten en gewoon kunt gaan schrijven.

Ik ben benieuwd of ik nieuwe inzichten zal krijgen door beide boeken maar zal ze pas na Nanowrimo echt kunnen lezen. Kan ik ze mooi lezen terwijl ik mijn manuscript laat rusten om er afstand van te nemen en de nieuwe inzichten meenemen bij het herschrijven.

Een ezel voor het schrijven

Van mijn buurman kocht ik een afgedankt whiteboard afkomstig uit een school, voor weinig geld. Maar ja, zonder iets om het te dragen. Ik zocht naar iets dat niet te veel kostte om het ding rechtstaand te kunnen gebruiken. Bij rekken keek ik naar dubbele kledingrekken, tv-houders en zag dat de verrijdbare rekken die speciaal voor het whiteboard gemaakt zijn zo prijzig waren dat je voor minder geld een verrijdbaar nieuw whiteboard met flipover kunt kopen. Ik zocht nu op google naar ‘verrijdbaar rek voor whiteboard’ en vond mijn ezel. Die sul is stevig, te vertrouwen en kan verschillende formaten dragen. Een pak van mijn hart. Nu staat mijn ezel achter me klaar voor visueel maken van plotten, het uitwerken van thema’s, clusteren of mindmappen en alles waarnaar ik maar op schrijfgebied verlang. Wat denk je, mijn lieve zoon heeft hem al met studiewerk volgekalkt.

Dus, heb je een vriendelijke docent als buurman of -vrouw, vraag eens of er nog afgedankte whiteboards zijn, dan heb jij ook een excuus om een ezel erbij te kopen. Wie wil er nou niet een koddig ezeltje. En ben je schrijven zat, dan komt hij altijd nog als schildersezel van pas voor het maken van portretten of stillevens. Meteen goed voor je observatievermogen.

Grote opruiming

Na de verbouwing vonden we het nodig van kamers te wisselen, waardoor mijn boeken allemaal op stapels werden gelegd en heringedeeld over andere boekenkasten. Ik keek gelaten toe hoe mijn schrijfboeken uit verschillende kasten bij elkaar werden gezet en verbaasde me dat ze bijna drie planken in beslag nemen. De literatuur werd bij elkaar gezet, de dichtbundels en de boeken van schrijfvrienden. Zelfhulpboeken moesten bij elkaar zoals Engelstalige en Franstalige boeken – maar ik wou liever mijn lievelingsboeken bij elkaar. Nog een paar weken te gaan voor Nanowrimo maar als het in dit  tempo doorgaat start ik met een opgeruimder huis dan ooit. De stapel papier naast me mag ik dan ook weleens opruimen, verwerken. De zithoek is nu meer verscholen en we hebben weer een tafel om aan te werken straks. Of spelletjes doen.

Ondertussen kwam mijn verjaardagscadeau al binnen voor over twee weken, een schrijfboek. Ik koop die zelf omdat de kans groot is dat mijn familie er een koopt die ik al heb. Het boek dat ik koos was een boek over filosofie in de literatuur, een studieboek dat ik op Instagram zag vermeld en me meteen interesseerde omdat ik naast schrijven ook deelneem aan een filosofieclubje waar we nu Hannah Arendt lezen samen. Omdat het gekochte boek een boek is dat bij een opleiding bestudeerd wordt verwacht ik dat de kwaliteit ervan hoog ligt.

Nanowrimo

Om mijn manuscript af te schrijven heb ik besloten mee te doen aan Nanowrimo als rebel. Als rebel hoef je je niet te houden aan het aantal woorden, maar kun je zelfs herschrijven of iets anders doen. Korte verhalen schrijven bijvoorbeeld. In mijn geval wordt het een combinatie van het einde schrijven en herren. Wat ik fijn vind aan Nanowrimo is dat je tegelijk met anderen aan het werk bent en iets af wilt maken. Een eerste versie of een volgende, maakt niet uit. De energie van samen bezig zijn en het enthousiasme van anderen, maar ook gedeelde smart zorgt ervoor dat je in een goed ritme komt. Vorige keer vond ik eindelijk een balans tussen schrijven en andere dingen. Eerst mijn woonkamer opruimen die door de verbouwing en herindelen opnieuw opgeruimd moet worden. Waar ga ik nu mijn persoonlijke bureauspullen neerzetten nu de boekenkast in de andere kamer staat? Het zou fijn zijn als alles weer een plek heeft voor ik kan starten.

Misschien ga ik ook nog wat voorbereidende Nanoactiviteiten doen. Er zijn allerlei mogelijkheden op de site om alvast aan de structuur te werken, om je verhaal te vinden. Voor ieder wat wils. Voorbereidende oefeningen.