Naast schrijven helpt het me om te lezen. Stephen King zei dat hij iedere dag begint met schrijven, daarna een flinke wandeling maakt waarna hij ‘s middags leest. Ik ben De therapeut van Yalom aan het lezen en vergaap me aan de personages: stuk voor stuk heerlijk overdreven psychoanalyse cliënten. Een gokker die toch van zijn vrouw houdt, een gevaarlijk wraakzuchtige manische echtgenote, een sullige besluiteloze echtgenoot, Yalom creëert er een spannend samenhangend verhaal mee rond de spil, de therapeuten en hun organisatie. Het is wel een ander soort verhaal als ik nu schrijf maar toch helpt het me om te durven overdrijven en lijnen in de gaten te houden. Volgens wie was het ook alweer die zei dat je door te lezen een gevoel krijgt voor spanningsbogen, voor structuur, voor ritme? Misschien las ik dat in Schrijven Magazine. Ik krijg van Yalom een gevoel voor lijnen uitzetten en terug laten komen.
Ook herlas ik Amen van Marcel Möring vanwege hoe hij poëtische bewegingen in zijn teksten aanzet, zoals een schilder. Hij gebruikt herhaling als stijlmiddel, en dat werkt. Het verhaal voelt daardoor belangwekkender, epischer. Ook de keuze van scènes vergaap ik me aan. Hoe de combinatie van thema’s er telkens door worden belicht en het personage diepgang krijgt.
Ik weet niet eens wat ik aan het doen ben in mijn verhaal. Door ‘goed’ en ‘erg goed proza’, weet ik wat te behouden en wat misschien weggesneden kan of veranderd. Ik gebruik meerdere stijlen voor verschillende scènes. Op de één of andere manier is dat zo gegroeid. Het geeft wel een artistiek effect, die de inhoud volgt.
Mijn verhaal is sterk expressief, in sommige stukken sterker dan andere, waarin ik ingetogener ben. Hoe durf je naar voren te komen, is ook een thema van mijn verhaal die ik er niet bewust in gestopt heb maar die zich opdrong tijdens het schrijven. Dat past bij hoe ik sta in mijn leven op dit moment.
Ik denk ook na over in hoeverre ik me aanpas aan de wereld en in hoeverre ik mijn persoonlijke zelf wil laten spreken. Er zijn theorieën over kunst als hoogstpersoonlijke expressie of kunst als rechter hersenhelft product in tegenstelling tot de meer conventionele linkerhersenhelft. In het dagelijks leven passen we ons heel veel aan, denk ik.
Geen wonder dat je eigen stem, je eigen visie en mening in de verdrukking kan komen en bij kunst adem krijgt, naar boven kan komen, ruimte krijgt. Ik denk ook dat dat de taak van kunst is, om de ruimte te geven om op een fraaie manier je persoonlijk te uiten, te spiegelen. Letterlijk tot jezelf te komen. De grote thema’s als oorlog, liefde, dood, identiteit kunt spiegelen aan een ander en dichter bij je eigen persoonlijke beleving te komen, betekenis te vinden in plaats van absurditeit.
Odile Schmidt 