Urgentie

Urgentie lijkt een eenvoudig te begrijpen woord, toch vind ik het niet zo’n simpel te vatten begrip in een tekst. Waarom wil je het ene verhaal wel uitlezen en het andere niet? Dat ligt toch echt verschillend per verhaal en onderwerp. In plotgedreven verhalen zou je denken dat je wilt doorlezen vanwege een spannend plot, toch zou het kunnen dat de personages verantwoordelijk zijn voor de urgentie. Of de toepassing van de verhaaltechniek, of de schrijfstijl, of de premisse.

Je zou denken dat urgentie spanning is. Als het verhaal spannend genoeg is, is het meteen urgent. Toch is dat niet zo. Hoe vaak loop ik niet weg bij een spannend verhaal omdat het nergens over gaat. De reden om te kijken ontbreekt voor mij omdat er geen ontwikkeling is die mij interessant lijkt. Dan kom je terecht op het waarom van het verhaal. Als het mij geen inzicht geeft in interessante problematiek, als het niets toevoegt aan mijn innerlijke wereld, waarom zou ik een verhaal dan lezen?

Het is dus afhankelijk van de lezer: waarom de lezer een verhaal zou willen uitlezen. Soms wil een lezer gewoon een ontspannend verhaal lezen en domweg geamuseerd worden. Dan is de urgentie anders dan bij een verhaal dat je wilt lezen omdat de vorm een spel is.

Waarneming speelt een grote rol bij urgentie. Ik kan dit het beste tonen met een experiment. Neem twintig foto’s en kies welke volgens jou de meeste urgentie heeft. Waarom is dat? Waarschijnlijk verschilt jouw keuze van die van een ander, maar is er toch ook zoiets als overeenstemming mogelijk tussen verschillende keuzes. Kun je beredeneren waarom je die ene foto het meest urgent vindt? Ligt het aan de compositie? Kies je voor spanning of voor vorm? Ligt het aan het verhaal dat de foto volgens jou vertelt?